Dobór odpowiedniego aparatu ortodontycznego ma kluczowe znaczenie w zakresie estetyki, komfortowego przebiegu leczenia oraz łatwości w utrzymaniu higieny jamy ustnej.

Informacje poniżej wyjaśniają zastosowanie, zalety oraz różnice pomiędzy rożnymi typami aparatów.

Aparaty stałe zaleca się dla młodzieży i dorosłych, w uzębieniu stałym. Pozwalają na korygowanie wad znacznie poważniejszych niż aparat ruchomy, z tego względu, że działają precyzyjnie na każdy ząb, co w przypadku aparatów ruchomych nie zawsze jest możliwe. Zbudowane są z zamków i pierścieni, które są mocowane do szkliwa specjalnym klejem na cały okres leczenia. W zależności od materiału, z którego zbudowane są zamki rozróżnia się aparaty estetyczne (ceramiczne, kryształowe) i aparaty metalowe (tytanowe, niklowe). Długość leczenia aparatem stałym najczęściej mieści się w przedziale od 18 do 24 miesięcy.

Aparaty ruchome są to aparaty zdejmowane, stosowane u dzieci i młodzieży między 4 a 12 rokiem życia, w uzębieniu mlecznym, mieszanym i wczesnym stałym. Zbudowane są z akrylowej płytki, śruby oraz klamer i łuków z drutu, indywidualnie dopasowanych do zębów. Oprócz działania ortodontycznego – na zęby – wykazują również działanie ortopedyczne – na kości. Dlatego też  największą efektywność wykazują przed zakończeniem wzrostu. Mają ograniczoną skuteczność w zmianie ustawienia pojedynczych zębów, dlatego nie mają zastosowania w leczeniu dorosłych. Aparaty ruchome muszą być noszone co najmniej 14 godzin na dobę.

Porównanie stałych aparatów ortodontycznych

Poniższy schemat przedstawia główne różnice pomiędzy różnego rodzajami aparatów ortodontycznych. Warto zwrócić uwagę nie tylko na kwestie estetyczne ale również wpływ wyboru określonego rozwiązania na częstotliwość wizyt kontrolnych.

Dodatkowe rozwiązania wspierające leczenie ortodontyczne

W trakcie leczenia ortodontycznego mogą być stosowane dodatkowe elementy i rozwiązania wspierające jego skuteczność. Ich dobór i zastosowanie zależy od indywidualnych potrzeb terapeutycznych.

Aparat TPA

Aparat TPA, czyli inaczej przerzut podniebienny:

• to aparat montowany do pierwszych zębów trzonowych i łączący je poprzez podniebienie
• zazwyczaj służy do poszerzenia łuku górnego w zakresie zębów bocznych
• jego dolnym odpowiednikiem jest łuk językowy

Mikroimplanty ortodontyczne

Mikroimplanty są to niewielkie tytanowe śrubki, mające zaledwie 6–12 mm długości i średnicę wynoszącą od 1,2–1,6 mm. Tytan jako materiał biozgodny traktowany jest przez organizm ludzki jak jego własna część. Wszczepia się je, podobnie jak konwencjonalne implanty, w starannie wybranym miejscu w kości żuchwy lub szczęki. Pozwalają one uzyskać silny, stabilny punkt zaczepu dla oparcia sił niezbędnych dla skutecznego leczenia ortodontycznego. Zabieg jest przeprowadzany w znieczuleniu miejscowym, trwa krótko i jest praktycznie bezbolesny. Po zakończeniu leczenia ortodontycznego są usuwane, a kość ulega szybkiemu wygojeniu.

Zalety stosowania mikroimplantów w ortodoncji::

• umożliwiają doskonałą kontrolę kierunku przemieszczania się zębów w trakcie leczenia
• w niektórych przypadkach umożliwiają uzyskanie ruchu zębów, który jest niemożliwy do uzyskania innymi metodami
• umożliwiają przesunięcia całych grup zębów jednocześnie
• zapobiegają niepożądanym i niekontrolowanym przemieszczeniom zębów
• zapewniają komfort i pozwala na skrócenie czasu leczenia nawet o 1/3
• pozwalają uzyskać skuteczny efekt estetyczny przy stosunkowo niskich kosztach
• leczenie jest zdecydowanie bardziej przewidywalne niż metody wymagające większej współpracy ze strony pacjenta

Wyciągi międzyszczękowe

Wyciągi międzyszczękowe:

• elastyczne „gumki”, które pacjent na wizycie otrzymuje od lekarza (1-2 opakowania) z instrukcją w jaki sposób je zakładać
• ich stosowanie nie wiąże się z dodatkowymi kosztami
• najczęściej nosi się je na zasadzie „im więcej tym lepiej”, optymalnie 24 h/dobę
• wyciągi ściąga się do jedzenia, picia, mycia zębów
• codziennie zakłada się nowy komplet wyciągów

Retainer

Reteiner:

• retencja, czyli utrzymywanie wyników leczenia osiągniętego przez zastosowany wcześniej aparat ortodontyczny – retencja jest ostatnim etapem leczenia
• zadaniem zadaniem retainera jest utrzymanie zębów w oczekiwanej pozycji w jamie ustnej
• długość tej fazy zależna jest od rodzaju skorygowanej wady zgryzu, średnio wynosi 3 lata u dzieci i młodzieży oraz powyżej 5 lat u dorosłych; u pacjentów dorosłych często konieczna jest retencja dożywotnia
• nie wymagają one dodatkowej aktywności pacjenta; należy jedynie pamiętać o regularnych przeglądach stomatologicznych oraz o natychmiastowy zgłaszaniu ewentualnych awarii
• retainery mogą być stałe przyklejane od wewnętrznej strony zębów lub wyjmowane

W górnym łuku zazwyczaj stosowana jest wyjmowana płytka retencyjna, którą początkowo zakłada się co noc, a następnie stopniowo nosi coraz rzadziej

W dolnym łuku zazwyczaj stosuje się retainer, przyklejony na stałe od wewnętrznej strony zębów.